პროექტის შესახებ

                                              რა არის გლობალური დათმობა?

   გლობალური დათბობა —დედამიწის ატმოსფეროს მიწისპირა ფენის და მსოფლიო ოკეანის საშუალო წლიური ტემპერატურის სწრაფი ზრდის პროცესი.ატმოსფეროს საშუალო ტემპერატურა დედამიწის ზედაპირზე ბოლო საუკუნის განმავლობაში 0.74 ± 0.18 °C-ით გაიზარდა.ატმოსფეროს საშუალო ტემპერატირუს ზრდა გამოიწვევს ზღვის დონის აწევას. გაიზრდება კატასტროფული კლიმატური მოვლენების სიხშირე და სიმძლავრე, შეიცვლება ნალექების რაოდენობა და განაწილება. შეიცვლება აგრეთვე სოფლის მეურნეობის მოსავლიანობა, შემცირდება მყინვარები, გადაშენდება ცოცხალი ორგანიზმების ზოგიერთი სახეობები, გაიზრდება დაავადებათა რიცხვი.

   გლობალური დათბობის შედეგად გვხვდება ძალიან ბევრი ცვილილებები დედამიწაზე, მაგრამ ჯერჯერობით უცნობია დედამიწის რომელი რეგიონი უფრო მეტად დაზარალდება ამ ცვლილებების შედეგად. სახელმწიფოთა უმრავლესობამ ხელი მოაწერა "კიოტოს ოქმს", რომელიც ატმოსფეროში სათბურის აირების გაფრქვევათა შემცირებას ისახავს მიზნად. თუმცა არ წყდება დებატები იმის შესახებ, თუ რა უფრო რაციონალურია: გლობალური დათბობის შეჩერების ან შემოტრიალების მცდელობა თუ ადაპტაცია არსებულ და მოსალოდნელ ცვლილებებისადმი.

გლობალური კლიმატის ცვლილები

   კლიმატის გლობალური ცვლილება დაკავშირებულია გლობალური ტემპერატურის მატებასთან და გამოწვეულია დედამიწის ატმოსფეროში ზოგიერთი გაზის გადამეტებული კონცენტრაციით, რაც ხელს უშლის დედამიწიდან „ზედმეტი“ სითბოს არეკვლას. ამ გაზებს ეწოდებათ „სათბური გაზები“ და ისინი მოიცავენ ნახშირორჟანგს, მეთანს, აზოტის ქვეჟანგს და სხვას. კაცობრიობის ისტორიაში გლობალური კლიმატის ცვლილებების სხვადასხვა პერიოდი გამოიყოფა, თუმცა თანამედროვე კლიმატის ცვლილება გამოწვეულია ადამიანის საწარმოო საქმიანობით და პირდაპირ უკავშირდება ინდუსტრიალიზაციას.

გლობალური დათბობის გამომწვევი მიზეზები

ფაქტორებს, რომლებიც კლიმატის ფორმირებაში იღებენ მონაწილეობას, კლიმატის განმსაზღვრელი კომპონენტები ეწოდება და მოიცავს ისეთ პროცესებს, როგორებიცაა მზის რადიაცია, დედამიწის ორბიტის გადახრა, დრეიფი და დინებები, „სათბურის აირების“ კონცენტრაციის ზრდა ატმოსფეროში, ატმოსფეროს გამჭვირვალობის ცვლა და სხვ. ასეთი ფაქტორები ამცირებენ ან აძლიერებენ კლიმატის ზეგავლენას გარემოზე. კლიმატის შემადგენელი ზოგიერთი კომპონენტი, როგორიცაა ოკეანეები და ყინულის საფარი, ნელა პასუხობს ასეთ ცვლილებებს მათი ზომებიდან და მასიდან გამომდინარე და შესაბამისად საუკუნეები გადის მანამ, სანამ კლიმატის თუნდაც ერთი ფაქტორის შეცვლის შედეგად მივიღებთ საპასუხო რეაქციას.

კლიმატის ცვლილება განპირობებულია „სათბურის აირების“ მაღალი და მუდმივად მზარდი კონცენტრაციით, რომელიც გამოიყოფა ადამიანის საწარმოო საქმიანობის დროს და დედამიწის გარშემო ქმნის „ღრუბელს“, რითაც ახდენს „სათბურის ეფექტს“ . ეს ეფექტი, თავის მხრივ, იწვევს კლიმატის ცვლილებას და გამოიხატება საშუალო ტემპერატურის აწევით, ნალექების გახშირებით, რაც მრავალი, უკიდურესად უარყოფითი ფორმით აისახება ექსტრემალური მოვლენების სიხშირეზე.

გამომწვევის ბუნებრივი და ხელოვნური ფაქტორები

   ოზონის შემცირება, სხვადასხვა დანიშნულების კოსმოსური ხომალდების მომრავლება კოსმოსური სივრცეში, დროგასული კოსმოსური ხომალდების მიერ ახლო კოსმოსური სივრცის დაჭუჭყიანება. მეცნიერთა ვარაუდით კლიმატის ცვლილება ძირითადად გამოწვეულია ადამიანის სამეწარემეო საქმიანობათა და ბუნებრივი რესურსების ინტენსიური გამოყენებით. ადამიანი ხარჭავს იმაზე მეტ ბუნებრივი რესურსს, ვიდრე განახლება ხდება. მაგ. ტყეები წელიწადში 2-3% -ით იზრდება, ადამიანი კი ამაზე გაცილებით მეტს ჭრის. დღეს ჩვენ გვაქვს ხეების არასაკმარისი რაოდენობა ატმოსფეროში არსებული ნახშირორჟანგის შესაკავებლად. ტყეების განადგურების ყველაზე უარესი მეთოდია ხეების დაწვა. მცენარე ნახევრად ნახშირბადის ნაერთებს შეიცავს და მისი წვის დროს ხეებში შეკავებული ნახშირბადი ატმოსფეროს უბრუნდება ნახშირორჟანგის სახით.

რა არის საშიში გლობალური დათბობაში?

  ჯერ კიდევ 2015 წელს, ექსპერტები ახალ საგანგაშო მაჩვენებელზე ალაპარაკდნენ. ნახშიროჟანგის (СO2) საშუალო შემცველობამ ატმოსფეროში ჰაერის მილიონ ნაწილაკზე 400 მოლეკულა შეადგინა, რაც ახალი რეკორდია. СO2-ის მაღალი კონცენტრაცია აჩქარებს გლობალურ დათბობას - საშუალო ტემპერატურა დედამიწაზე იზრდება. ნახშიროჟანგი ეგრეთ წოდებულ სათბურის აირებს მიეკუთვნება. ატმოსფეროში კონცენტრირებული ასეთი აირები მზის ენერგიის ნაწილს აკავებს და ჩნდება “სათბურის ეფექტი” - დედამიწა ცხელდება. თუ სათბურის აირები საერთოდ აღარ იქნება, პლანეტა ყინულის ბურთად გადაიქცევა. მაგრამ დღეს მისი რაოდენობა ნორმაზე ბევრად მეტია. და ბოლო 100 წლის განმავლობაში საშუალო ტემპერატურა გაიზარდა 0,86°C-თ.